સામાન્ય શુગર લેવલ શું હોવું જોઈએ? જાણો ડાયાબિટીસ શોધવા માટે કયો ટેસ્ટ શ્રેષ્ઠ છે

સામાન્ય શુગર લેવલ શું હોવું જોઈએ? જાણો ડાયાબિટીસ શોધવા માટે કયો ટેસ્ટ શ્રેષ્ઠ છે

ડાયાબિટીસ માટે ટેસ્ટ: ડાયાબિટીસ શોધવા માટે, લોહીમાં ગ્લુકોઝનું સ્તર તપાસવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, એક પ્રશ્ન મનમાં આવે છે કે લોહીમાં ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ કેટલું સામાન્ય ગણી શકાય અને ડાયાબિટીસ શોધવા માટે કયો ટેસ્ટ શ્રેષ્ઠ છે.

ડાયાબિટીસ માટે શ્રેષ્ઠ ટેસ્ટઃ ડાયાબિટીસના દર્દીઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. હાલમાં ભારતમાં 10 કરોડથી વધુ લોકો આ રોગથી પીડિત છે. ડાયાબિટીસ શોધવા માટે, લોહીમાં ગ્લુકોઝનું સ્તર તપાસવામાં આવે છે. જો તમારા લોહીમાં ગ્લુકોઝનું સ્તર પરીક્ષણમાં નિર્ધારિત મર્યાદા કરતાં વધુ જોવા મળે તો તમને ડાયાબિટીસ છે. હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે લોહીમાં ગ્લુકોઝનું કેટલું પ્રમાણ સામાન્ય ગણી શકાય, આખરે શુગરનું સામાન્ય સ્તર શું છે? આ સિવાય ડાયાબિટીસ શોધવા માટે કયો ટેસ્ટ શ્રેષ્ઠ છે તે અંગે પણ મૂંઝવણ છે. NDTVએ આ વિશે એશિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેડિકલ સાયન્સના એન્ડોક્રિનોલોજી વિભાગના વરિષ્ઠ સલાહકાર ડૉ. સંદીપ ખરાબ સાથે વાત કરી.

સામાન્ય શુગર લેવલ શું છે? 

જો ખાલી પેટે તમારા લોહીમાં ગ્લુકોઝનું સ્તર 100 કરતા ઓછું હોય તો તે સામાન્ય શ્રેણીમાં આવે છે. તે જ સમયે, જો ખાવાના બે કલાક પછી લોહીમાં ગ્લુકોઝનું સ્તર 140 થી ઓછું થઈ જાય, તો તેનો અર્થ એ કે તમને ડાયાબિટીસ નથી.

ડાયાબિટીસ માટે પરીક્ષણો

ડૉ.સંદીપ ખરાબ જણાવે છે કે ડાયાબિટીસને શોધવા માટે ઘણા પ્રકારના ટેસ્ટ કરી શકાય છે. બ્લડ સુગરની તપાસ ખાલી પેટ પર અને ખાવાના બે કલાક પછી કરવામાં આવે છે. આ સિવાય છેલ્લા ત્રણ મહિનાનું સરેરાશ બ્લડ ગ્લુકોઝ લેવલ HbA1c ટેસ્ટ દ્વારા જાણી શકાય છે. ઓરલ ગ્લુકોઝ ટોલરન્સ (OGT) ટેસ્ટ દ્વારા પણ ડાયાબિટીસ શોધી કાઢવામાં આવે છે.

ખાલી પેટ સુગર ટેસ્ટ:

ડાયાબિટીસ શોધવા માટે, ખાલી પેટ પર રક્ત પરીક્ષણ કરી શકાય છે. આ ટેસ્ટમાં જો કોઈ વ્યક્તિનું બ્લડ ગ્લુકોઝ લેવલ 100થી ઓછું હોય તો તેને ડાયાબિટીસ નથી. જ્યારે સુગર લેવલ 100 થી 125 ની વચ્ચે હોય તેઓ પ્રી-ડાયાબિટીસ અને 126 થી ઉપર સુગર લેવલ ધરાવતા લોકો ડાયાબિટીસથી પીડાય છે.

ઓરલ ગ્લુકોઝ ટોલરન્સ ટેસ્ટ (OGT)

આ પરીક્ષણમાં, ગ્લુકોઝનું સંચાલન કરવાની શરીરની ક્ષમતા વ્યક્તિને તેને મોટી માત્રામાં ખવડાવીને માપવામાં આવે છે. લગભગ 75 ગ્રામ ગ્લુકોઝ ખવડાવવાના બે કલાક પછી, લોહીના નમૂના લઈને લોહીમાં ગ્લુકોઝનું સ્તર તપાસવામાં આવે છે. આ ટેસ્ટમાં બ્લડ ગ્લુકોઝનું સ્તર 140 કરતા ઓછું સામાન્ય માનવામાં આવે છે. જ્યારે બ્લડ ગ્લુકોઝ 140-199 ની વચ્ચે હોય છે, ત્યારે વ્યક્તિને પ્રી-ડાયાબિટીસ ગણવામાં આવે છે. આ ટેસ્ટમાં ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકોનું બ્લડ શુગર લેવલ 200થી વધુ રહે છે.

HbA1c ટેસ્ટ

આ ટેસ્ટ દ્વારા છેલ્લા ત્રણ મહિનાનું સરેરાશ બ્લડ ગ્લુકોઝ લેવલ જાણી શકાય છે. આ પરીક્ષણમાં, બ્લડ ગ્લુકોઝનું સ્તર 5.7 ટકાથી ઓછું સામાન્ય માનવામાં આવે છે. જ્યારે પ્રિ-ડાયાબિટીસવાળા લોકો 5.7 થી 6.4 ટકાની રેન્જમાં આવે છે. આ ટેસ્ટમાં ડાયાબિટીસથી પીડિત વ્યક્તિનું બ્લડ ગ્લુકોઝ લેવલ 6.5 ટકાથી વધુ છે. જો બ્લડ ગ્લુકોઝનું સ્તર આ શ્રેણીઓ વચ્ચે આવે, તો ડૉ. સંદીપે ટેસ્ટનું પુનરાવર્તન કરવાની સલાહ આપી.

કઈ કસોટી શ્રેષ્ઠ છે?

જ્યારે ડાયાબિટીસ શોધવા માટે શ્રેષ્ઠ ટેસ્ટ વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે, ડૉ. સંદીપ ખરાબ ઓરલ ગ્લુકોઝ ટોલરન્સ ટેસ્ટ (OGTT)ની ભલામણ કરે છે. જો કે, તેમણે કહ્યું કે ત્રણેય પરીક્ષણો કરાવવાનું શ્રેષ્ઠ છે જેથી દર્દી ખાલી પેટથી ખાધા પછી અને ત્રણ મહિના સુધી લોહીમાં શર્કરાના સરેરાશ સ્તર વિશે માહિતી મેળવી શકે.