હાલમાં ચાલી રહેલો ગણેશો ઉત્સવ સૌ લોકો આધ્યાત્મિક ભાવના સાથે ઉજવી રહ્યા છે. પરંતુ જાણો છો કે ગણેશ ચતુર્થીનું આપણા શાસ્ત્રોમાં શું મહત્વ રહેવું છે. “ગણેશ ચતુર્થી” તરીકે ઓળખવામાં આવતો આ તહેવાર ગુજરાત અને સમગ્ર ભારતમાં નોંધપાત્ર મહત્વ ધરાવે છે. તેમજ ગુજરાતી સંસ્કૃતિમાં તેના મહત્વના કેટલાક મુખ્ય પાસાઓ રહેલા છે. જુઓ કયાં ….
ધાર્મિક મહત્વ: ગણેશ ચતુર્થી ભગવાન ગણેશના જન્મદિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, જે શાણપણ અને સમૃદ્ધિના હાથીના માથાવાળા દેવ છે. ભારતના અન્ય ભાગોની જેમ ગુજરાતમાં પણ સફળતા અને સમૃદ્ધિ માટે ભગવાન ગણેશના આશીર્વાદ મેળવવા આ તહેવાર ઉજવાય છે
પરંપરાગત ધાર્મિક વિધિઓ: ગુજરાતીઓ આ તહેવાર દરમિયાન ઘર અને જાહેર પંડાલોમાં ભગવાન ગણેશની માટીની મૂર્તિઓની સ્થાપના સહિત વિવિધ ધાર્મિક વિધિઓનું પાલન કરે છે. આ મૂર્તિઓને ફૂલો, માળા અને પરંપરાગત શણગારથી શણગારવામાં આવે છે. 3. ભક્તિ ગીતો: ભગવાન ગણેશની સ્તુતિમાં “ભજન” અને “કીર્તન” તરીકે ઓળખાતા ભક્તિ ગીતો ગવાય છે. જે સંગીતમય ઉજવણીમાં શ્રધ્ધાળુઓ ઉત્સાહભેર ભાગ લે છે.
કલાત્મક પ્રદર્શન: આ ગણેશોત્સવમાં ભક્તો વિવિધ રીતે ભગવાન ગજાનંદની આરાધના કરે છે. જે ગણેશોત્સવમાં પરંપરાગત નૃત્ય , સંગીત અને કલાને દર્શાવતા સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. 5. મોદક અને મીઠાઈઓ: ગણેશ ચતુર્થી દરમિયાન ખાસ ખોરાક તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેમાં મોદક (મીઠી ડમ્પલિંગ) ભગવાન ગણેશને પ્રિય છે. ગુજરાતી રાંધણકળા આ પરંપરાગત મીઠાઈઓમાં તેનો અનોખો સ્વાદ ઉમેરે છે.
સમુદાય બંધન: આ તહેવાર એકતા અને સમુદાય બંધનની ભાવનાને ઉત્તેજન આપે છે. પડોશીઓ અને મિત્રો તહેવારનો આનંદ ઉજવવા અને વહેંચવા માટે ભેગા થાય છે.
પર્યાવરણ જાગૃતિ: તાજેતરના વર્ષોમાં, પર્યાવરણને અનુકૂળ ઉજવણીઓ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. ઘણા લોકોએ માટીની મૂર્તિઓનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું છે અને પર્યાવરણના રક્ષણ માટે બિન-બાયોડિગ્રેડેબલ સામગ્રીનો ઉપયોગ ઓછો કર્યો છે.
વિસર્જન (વિસર્જન): ઉત્સવના અંતિમ દિવસે, ભગવાન ગણેશની મૂર્તિને વિસર્જન માટે પાણીમાં વિસર્જિત કરવામાં આવે છે. તેમજ ગણેશજીને વાજતે-ગાજતે વિદાય કરવામાં આવે છે. તેમજ આ સમયે સૌ ભક્તો ગણપતિ દાદાને આવતા વર્ષે જલ્દી આવવા પ્રાર્થના કરે છે. એકંદરે, ગુજરાતમાં ગણેશ ચતુર્થી એક ગતિશીલ અને સાંસ્કૃતિક રીતે ઉજવણી કરવામાં આવે છે જે ધાર્મિક ભક્તિ, કલાત્મક અભિવ્યક્તિ અને સમુદાય ભાવનાને જોડે છે. તે એવો સમય છે જ્યારે લોકો ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવા, ઉજવણી કરવા અને આશીર્વાદ મેળવવા માટે ભેગા થાય છે.
